Contoh Carpon Bahasa Sunda "NGUSEUP"
Nah, kali ini saya akan membagikan Cerita Pendek dalam bahasa sunda atau disebut Carpon, yang judulnya nguseup. Sok we lah Langsung Simak!!
Ngusep
Ku : Mamat Sasmita
Kang Sabri ngingkig indit ka
kidulkeun. Tuturubun ka handapeun jambatan di sisi walungan. Alak ilik, néangan
tempat nu merenah keur nguseup. Maju ka beulah kulon, néangan tempat nu liuh.
Deukeut rungkun sadagori eureun, didinya caina rada ngajumbleng teu nyéot
teuing. Siga leuwi. Tuluy bebenah. Tali kenur nu rada kusut dibébérés,
dipasangkeun kana jeujeur weregu. Useup dieupanan ku cacing kalung. Lung useup
dialungkeun kana cai nu ngajumbleng. Diuk andéprak dina jukut nu semu reumisan.
Tabuh salapan isuk-isuk keur meujeuhna haneut moyan. Langit lénglang. Angin
ngahiliwir. Nyaksrak haneut matapoé kana tonggong, diusapan ku angin
ngahiliwir, genah karasana.
Poé ieu rék nguseup, rék
mopohokeun karudet sapopoé. Mata dipaké manco kana tungtung jeujeur, mata manco
kana kanur, mata manco kana kukumbul. Sakapeung panon lalajo budah cai nu silih
udag, sakapeung panon lalajo runtah nu palid, sakapeung panon lalajo tungtung
daun nu kaoyagkeun angin. Pikiran museur hayang meunang lauk gedé.
Ngalelentuk nyekel jeujeur, karasa
cangkeul. Jeujeur digolérkeun dina jukut, didempét ku keuneung, bisi jeujeur
kagusur mun aya nu nyanggut. Muka kantong nu disoléndangkeun. Ngaluarkeun
bebekelan, kulub sampeu jeung cai haneut dina termos leutik. Lemper dua siki
jeung leupeut dua siki. Meunang meuli ti warung Ceu Enyi basa rék indit. Karasa
ni’mat ngagayem kulub sampeu diguguntur ku cai haneut. Ditambah ku ngagayem
leupeut hiji, pédah tadi isuk can sasarap.
Séak jeujeur aya nu metot.
Ngajol. Méh-méhan teu karawél. Jeujeur weregu melentung da ditahan terus semu
dikenyedkeun, tuluy digolosor bari kenur ditarik, digolongan. Tah didieu
ni’matna nguseup téh keur pabetot-betot jeung lauk, mun teu tapis ngulur jeung
narik, lauk bisa leupas deui atawa kenur pegat.
Gudibegna lauk kaciri dina cai
nu rada ngambul mulek, meunang bibit yeuh.
Lauk béak tanaga, nyanghap
kaluhur, biwirna katiir ruruhit useup. Lauk engap-engapan ngahégak capé.
Pasrah, kokoléaban dina beungeut cai.
Enyaan bibit, mun ditimbang
mah kira-kira aya sakiloeun, kitu gerentes kang Sabri.
Kang Sabri muru ka sisi
walungan, nu dicekel lain jeujeur deui tapi kenurna, dipulut ku leungeun. Lauk
ngambang engap-engapan. Barang rék kep dicekel pisan, lauk ngagudibeg, cai
muncrat kana beungeut kang Sabri. Bis baé leupas.
Lauk ngoléab deui. Kek
ditéwak, beunang. Dibawa ka darat. Lauk teh buncir, siga keur endogan, boa-boa
tereh megar.
Kang Sabri neuteup lauk, lauk
neuteup kang Sabri.
Biwir lauk engap-engapan. Kang
Sabri ngahuleng, engapna lauk siga nu ngajak ngomong. Lila-lila lauk limpeu, ku
kang Sabri diwadahan kana koja bekelna, tuluy di kana caikeun..
Lauk buncir hayang leupas,
koja dicangreudkeun kana sadagori. Lauk buncir ngagudibeg, koja jadi panjara.
Kang Sabri ngalungkeun deui
useup ka leuwi, dikenyed-kenyed sangkan kenurna merenah, panon manco ka
tungtung kenur, kana jeujeur weregu.
Lauk dina koja ngagudibeg,
kang Sabri ngarérét. Enya buncir lauk téh, keur endogan, téréh megar.
Mun ieu lauk diala, digoréng,
dicobék make sambel jahé atawa dipésmol, endogna pasti pungkil jeung girinyih.
Didahar sosoranganan bari sila andekak, nyetrok céngék, seuhah, ni’mat
kabina-bina.
Tapi saha nu rék masakna?, di
imah ngan sosoranganan, imah gé ukur kamar kontrakan. Sabenerna gampil nu masak
mah, tinggal dibikeun ka ceu Enyi, nu boga warung hareupeun kamar kontrakanana.
Moal burung diasakan sapaménta. Bageur Ceu Enyi mah, mindeng ngirim deungeun
sangu, mindeng méré nganjuk mun keur teu boga duit keur meuli deungeun sangu.
Kang Sabri, lalagasan kénéh,
gawé jadi guru sakola dasar, kakara dua taun diangkat jadi pagawé nagri. Mun
pasosoré ka kamar kontrakanana, rajeun sok datang anak ceu Enyi, nu kakara
kelas lima sakola dasar ngadon nanyakeun PR ti sakolana. Wekel budak téh, teu
risi tatanya, pinter budak téh da teu weléh réngking di sakolana. Éta meureun
pangna ceu Enyi jadi bageur. Keur kang Sabri mah resep wé ngajar ka barudak
téh, da éta mah geus tugasna, prédikat guru téh teu leupas najan teu keur di
sakola, dimana baé gé kudu tetep méré conto ka barudak.
Ayeuna gé nguseup téh pédah wé
keur poé peré, rék balik ka lemburna rada hororéam ma’lum ahir bulan, boga
bekel téh ukur cukup keur dahar.
Lauk kokoléaban dina koja,
enya gedé lauk téh, mun dijual bakal payu meureun dua puluh rébu mah, cukup
keur ngabanjel dahar dua poéeun. Lauk diteuteup, buncir pisan.
Endogna pasti loba, mun megar
pasti ngarébu atawa saeutikna ngaratus burayak, anak lauk.
Lauk engap-engapan, kang Sabri
neuteup ka jauhna, kana budah cai nu kabawa palid, kana tungtung jeujeur, kana
kenur nu keur manteng. Mun lauk digoréng, didahar jeung sambel jahé, ukur
ni’mat saharita. Mun lauk dileupaskeun tuluy endogna megar, meureun bakal
baranahan, lauk nu galedé bakal nambahan di ieu walungan. Kang Sabri inget ari
keur méré pelajaran lingkungan hidup ka barudak. Sok nganaha-naha ka nu ngala
lauk make sétrum. Sok nganaha-naha ka nu ngala lauk maké tuak. Sok nganaha-naha
ka nu miceun runtah sahayuna. Sok nganaha-naha ka pabrik nu miceun cai kotor
sahayuna. Sok nganaha-naha ka nu ngaranjah leuweung sahayuna.
Jeujeur nu dicekel diselapkeun
jeung kenurna dicangreudkeun kana tangkal sadagori, Kang Sabri ngadeukeutan
kana koja, pikiranana sabil leupaskeun atawa entong. Mun digoréng garing
dicocolkeun kana sambel jahé, bakal ni’mat didaharna, mun dileupaskeun, endogna
bakal megar jadi burayak sakitu lobana. Kang Sabri panceg, mending
dileupaskeun. Kang Sabri inget ka kapiadina nu keur bureuyeung bulan alaeun,
mun leumpang siga nu ngagégag, teu weléh nyekel beuteung. Kang Sabri inget
kumaha cakah cikihna kulawarga waktu kapiadina brol ngajuru. Kang Sabri
ngadéngé kumaha ngahégakna nu ngajuru. Kang Sabri milu ngarasakeun kumaha
bagjana nu ngajuru kalawan salamet, orok diadanan, orok dimandian, orok
dibagéakeun. Indung jadi papayung, indung tempat panyalindungan, kanyaah indung
moal laas ku jaman.
Koja dibuka, lauk disorong
sina ngoloyong ka walungan bari pok ngomong lalaunan “Leungli jung geura
ngajuru, sing baranahan, anak manéh sing loba minuhan ieu walungan, geura aping
anak manéh nepi ka gedé. Bulan hareup uing rék nguseup deui didieu, meureun bulan
hareup mah manéh téh kawajiban ngaping anak geus lekasan, manéh kudu nyantok
deui eupan kami” kang Sabri nyebut leungli téh pédah inget kana dongéng Si
Leungli, lauk nu sosobatan jeung budak awéwé lanjang.
Keur kitu aya nu ngomong
tukangeunana, teu kanyahoan ti mana jolna “Naha dileupaskeun jang guru?”.
Ari dilieuk sihoréng mang
Kanta, tukang béca nu sok mangkal di hareupeun sakola tempat kang Sabri ngajar.
“Eu..sumuhun mang, karunya
nuju buncir endogan”.
“Lah jang guru mah, ari ka
emang teu karunya kitu?. Mun di ka emangkeun mah cekap kanggo ngalironan beas
tilu kiloeun”.
Kang Sabri teu ngomong, ukur
ceuleumeut bari sibanyo terus mérésan koja. Kang Sabri teu mikir nepi ka dinya,
teu mikir lauk kudu dibikeun ka mang Kanta.
“Muhun mang, engké upami
kénging deui” ukur kitu omong kang Sabri.
“Leres jang guru, da panginten
urang mah benten paniatan nguseup téh. Éta emang mah sakapeung sok nongton nu
nguseup di laut dina télévisi, geuning upami tos kénging téh laukna sok teras
dileupaskeun deui”
“Bénten paniatan kumaha mang?”
“Ari emang mah nguseup téh teu
bénten sareng usaha numbu umur, hasil tina nguseup téh kanggo barangdahar
barudak, selang-selang tina ngabeca. Upami hasilna seueur tiasa digentoskeun
kana béas, upami hasilna sakedik nya sok digoréng wé kanggo réncang sangu. Ari
niat jang guru mah panginten nguseup téh mung sakadar kalangenan, mung resep
nuju disanggutna, hasil laukna sanés udagan. Suka bungah téh nuju
pabenyeng-benyeng kenur, melengkungna jeujeur, gudibegna lauk. Ari kanggo emang
mah suka bungah téh ningali anak tiasa barang dahar, balakécrakan dahar lauk”.
Kang Sabri unggut-unggutan,
kang Sabri mulut kenur, kang Sabri memeres jeujeur.
Mang Kanta ngajogo nungguan
useup disanggut. Kang Sabri amitan mulang tiheula.
Sabulan ti harita dina mangsa poé
peré, kang Sabri keur ngajogo sisi walungan, tempatna urut nguseup bulan
kamari. Jeujeur weregu di lelempeng, tali kenur dibébérés, ruruhit useup make
eupan cacing kalung. Niat nguseupna hayang meunang lauk gedé, mun meunang,
laukna rék dibikeun ka mang Kanta.
Useup dialungkeun kana cai nu
liuh, nu caina semu muih lalaunan.
Anteng manteng, neuteup
tungtung jeujeur, anteng neuteup tungtung kenur, anteng neuteup budah cai.
Cék sawaréh nguseup téh
pagawéan tambuh laku, ngajejentul moé manéh. Cék sawaréh nguseup téh neundeun
harepan, apan rijki mah tara pahiri-hiri. Kang Sabri salila-lila ngelelentuk
neundeun harepan, hayang ningali barudak mang Kanta balakécrakan.
Méh tengah poé, jedud useupna
aya nu nyantok, gulusur kenur kadudut, jeujeur geuwat dikenyang ngagentak. Lauk
karasa nyoloyong ngilu kana kenur nu dipulut, euweuh gudibeg, euweuh
pabenyéng-benyéng kenur.
Kaciri lauk badag, nyoloyong
nuturkeun kenur. Kang Sabri olohok, di tukangeun lauk badag ting gurilap lauk
leutik siga nu ngiringkeun, loba, loba pisan, ngaratus boa ngarebu. Laleutik
kénéh sagedé-gedé cinggir budak.
Lauk badag beuki nyoloyong
nampeu kana biwir cai hareupeun kang Sabri.
Subhanalloh cék kang Sabri.
Kang Sabri turun ngadeukeutan lauk tuluy dirampa dihanjatkeun ka darat
lalaunan, diangkat ku dua dampal leungeun. Lauk cicing, lauk ukur
engap-engapan.
“Ieu téh manéh leungli?” kang
Sabri ngomong semu ngaharewos. Lauk ngagibeg lalaunan.
Dina biwir cai anak lauk beuki
ngaronyok, siga hayang ngajol ngadeukeutan ka lauk badag, ka indungna.
Kagambar beungeut Mang Kanta
nganaha-naha basa lauk dileupaskeun deui, kagambar barudak mang Kanta
balakecrakan ngadahar goréng lauk.
Lauk badag diusapan, lauk
badag dirawu di ka caikeun deui.
“Leungli kuring nganuhunkeun,
anjeun geus nohonan jangji, anjeun tigin kana jangji. Jung geura aping anak
manéh, sina galedé, sina ngabeungharan ieu walungan” kang Sabri ngaharéwos bari
nepak cai, tuluy sibanyo meresihan ramo. Lauk ngoléab, nyoloyong ka tengah cai
nu ngajumbleng, ngagedebeg rosa, cai muncrat kana beungeut kang Sabri. Kang
Sabri seuri bari ngusap beungeut nu baseuh ku cai walungan. Lauk teuleum
dituturkeun ku anakna nu laleutik kénéh.
Kang Sabri bébérés, kenur digolongan, eupan diawurkeun ka walungan. Kang
Sabri ngagedig ngingkig balik.
Di antos Komentarna
Carpon sae pisan. Pesan moral sareng amanat na dugi.
ReplyDeleteHatur Nuhun..
Delete